Z zegarami od pokoleń

Na pewno nie jest łatwo znaleźć rodzinę, która przez cztery kolejne pokolenia zajmowałaby się zegarami i zegarmistrzostwem. Kreacja zegarów miejskich Kalisza była dumą rodu, a utrzymanie ich w sprawności technicznej obowiązkiem określonym wolą nestora zegarmistrzów w rodzinie Stilterów.

W wielu polskich rodzinach historia kraju kreśliła losy ludzkie. Wojny, konflikty narodowe, zmiany regulacji prawnych i ekonomicznych, decydowały o przesiedleniach i tułaczkach, rozwoju, stabilizacji, czy upadku ekonomicznym niejednego rodu. W rodzinie Stilterów z Kalisza mimo doświadczenia wielu z powyżej wymienionych zdarzeń, członkowie rodu nie zaprzestawali być wyróżniającymi się w swoich środowiskach zegarmistrzami.

Pod Zaborem Rosyjskim, w Kaliszu – stolicy guberni, w roku 1883 naukę zawodu zegarmistrzowskiego w firmie Gustawa Kleina, rozpoczął nestor rodu zegarmistrzowskiego – Rafał Władysław Stilter. Kolejne jego pokolenia: Bruno Robert, Ryszard Janusz i Zbigniew Alfred naukę zawodu pobierały już w rodzinnej firmie, lub pod okiem rodzica w firmie Jubiler, gdy zmiany ekonomiczne spowodowały, że pracę „w Jubilerze” podjął Ryszard Janusz Stilter.

Zakupiona wraz z zakładem od wdowy swojego mistrza kamienica, przechodziła typowe dla polskiej i lokalnej społeczności losy. Zburzona w roku 1914 roku, jako jedna z pierwszych została podniesiona z ruin Pierwszej Wojny Światowej. Po kolejnej wojnie, już w Polsce, tak zakład, jak i kamienica zostały przejęte przez Skarb Państwa. Takie represyjne działania władz, pozwoliły na otwarcie tylko małego zakładu usługowego, w innej, bocznej lokalizacji. Kontynuator zawodu, aktywny dziś – Zbigniew Alfred Stilter zdecydował dla odmiany, by przenieść się do Niemiec i tam podtrzymując zawodowe tradycje rodzinne,… zakupił w roku 1993 w Hanowerze firmę jubilersko-zegarmistrzowską wraz z jej lokalem. Tym krokiem historia własności siedziby rodzinnego zakładu zegarmistrzowskiego, zatoczyła swego rodzaju koło.

Związek z zegarami wieżowymi zainicjował senior rodu – Rafał Władysław Stilter, który w swoim zakładzie wykonał około 15-tu zegarów wieżowych. Ten najsłynniejszy – na Kaliskiej Rogatce Miejskiej, wykonany na Wystawę Rzemiosła w roku 1912 otrzymał na niej złoty medal. Dokonania Rafała Władysława Stiltera doceniła tak brać zegarmistrzowska obierając go Starszym Cechu, jak i władze państwowe przyznając mu w roku 1937 Srebrny Krzyż Zasługi. Jego ostatnią wolą było, by następne pokolenia opiekowały się miejskimi zegarami. Syn mistrza – Bruno Robert Stilter trafił na zdecydowanie trudniejsza czasy, a wykonując rzetelnie swój zawód i zgodnie ze wskazaniem ojca doglądając „rodzinne, miejskie zegary” doczekał się… odebrania zakładu i przejęcia kamienicy przez Skarb Państwa. Kolejny potomek – Ryszard Janusz Stilter, mimo, że dopiero na emeryturze posiadał własną firmę, między innymi zaprojektował i wykonał zegar dla kaliskiego Dworca PKS. Wraz z synami doglądał także i wyremontował kilka okolicznych zegarów. Za zasługi dla miejscowej społeczności został wpisany do Złotej Księgi Miasta i udekorowany Honorową Odznaką Miasta Kalisza. Zbigniew Alfred Stilter prowadzi sklep jubilerski z ofertą zegarkową uznanych firm szwajcarskich oraz markową biżuterią. Tam też zlokalizowany jest najnowocześniejszy w Hannoverze warsztat zegarmistrzowski i złotniczy, prowadzący serwis wiodacych marek szwajcarskich. W swojej pracy Zbigniew Alfred Stilter nie unika także serwisowania okolicznych zegarów wieżowych. Te istniejące cały czas „rodzinne zegary” w Kaliszu, od roku 2003 dogląda pierwszy syn Ryszarda – Janusz Krzysztof Stilter, który choć nie jest zegarmistrzem, to przez lata asystując ojcu w naprawach zegarów, zna je od podszewki.
Podziwiając dokonania i tradycję rodzinną Stilterów z Kalisza, można życzyć nie tylko każdemu zegarmistrzowi, osiągnięć na miarę tych wymienionych powyżej, ale także chęci i możliwości kontynuowania każdego, ukochanego zawodu rodziców, przez kolejne pokolenia.